W dniach 15 – 16 kwietnia 2011 roku w Lublinie i Fajsławicach odbyła się II Krajowa Konferencja poświęcona papieskim drzewom Jana Pawła II i Benedykta XVI której motto przewodnie brzmiało: Upamiętniajmy beatyfikację Jana Pawła II nasadzeniami cisa pospolitego Taxus baccata L.
Organizatorem powyższej konferencji było Towarzystwo Przyjaciół Fajsławic, przy współpracy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Zespołu Szkół Leśnych im. Polskiego Towarzystwa Leśnego w Biłgoraju oraz Lokalnej Grupy Działania „Krasnystaw PLUS”.
Ramowy program konferencji zawiera dołączony załącznik, zaś sam przebieg konferencji ilustruje dołączona dokumentacja fotograficzna.
Konferencja (mimo skromnego jej budżetu) stała na wysokim poziomie merytorycznym i organizacyjnym dzięki udziałowi w niej i wygłoszonych referatach najlepszych w Polsce specjalistów teoretyków i praktyków zajmujących się ochroną i restytucją cisa pospolitego. To właśnie ten gatunek drzewa został zaproponowany do III etapu nasadzeń drzew papieskich w Polsce i nie tylko, będącego kontynuacją dotychczasowych starań leśników polskich na rzecz upamiętnienia bł. papieża Polaka Jana Pawła II nasadzeniami tzw. „drzew papieskich”, czyli drzew wyrosłych z nasion poświęcanych przez kolejnych papieży: Jana Pawła II i Benedykta XVI.
Konferencję rozpoczęła msza święta koncelebrowana odprawiana w Kościele Akademickim KUL pod przewodnictwem ks. prof. dr hab. Stanisława Zięby prorektora KUL, z homilią ks. Zbigniewa Mistaka proboszcza parafii Stany koło Niska (jedynej polskiej parafii p.w. św. Jana Gwalberta patrona leśników). W mszy uczestniczyli sygnaliści z Zespołu Szkół Leśnych z Biłgoraja, także poczty sztandarowe z tej szkoły, Zespołu Szkół Drzewnych i Ochrony Środowiska im. Jana Zamojskiego w Zwierzyńcu, Solidarności R.I. z Fajsławic, a na jej zakończenie dużym przeżyciem dla jej uczestników była możliwość ucałowania przywiezionego przez ks. Zbigniewa Mistaka relikwiarza św. Jana Gwalberta.
Pierwszy dzień referatowy odbywał się w Auli Muzykologii Wydziału Teologicznego KUL, gdzie wygłoszono kilka wystąpień powitalnych i okolicznościowych, oraz 4 referaty popularno – naukowe związane z tematyką konferencji (autorzy uwidocznieni w dokumentacji fotograficznej). W części powitalnej na otwarcie konferencji swoje wystąpienia mieli m.in.: mgr Adam Polski prezes Towarzystwa Przyjaciół Fajsławic, prof. dr hab. Stanisław Zięba prorektor KUL, mgr Alina Pitura dyrektor Kancelarii Sejmiku Województwa Lubelskiego, mgr inż. Adam Kornat zastępca dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie, prof. dr hab. Sławomir Partycki przewodniczący Wojewódzkiej Rady Towarzystw Regionalnych w Lublinie, mgr inż. Henryk Czernij wicestarosta krasnostawski, ks. dr Wiesław Oleszek regionalny duszpasterz leśników Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie, ks. Zbigniew Mistak proboszcz parafii Stany p.w. św. Jana Gwalberta oraz na zakończenie tej części oficjalnej nestor lubelskich przyrodników i ekologów, najbardziej zasłużony w historii przyrodnik i badacz flory Lubelszczyzny prof. dr hab. Dominik Fijałkowski (który mimo swoich 90 lat życia wciąż jest aktywny naukowo, i myśli o pisaniu kolejnych ważnych książek). Wszystkie wystąpienia nagradzane były brawami, ale prof. Dominika Fijałkowskiego owacyjnie na stojąco.
Część referatową konferencji na KUL-u rozpoczął mgr inż. Widzimir Grus długoletni, obecnie emerytowany dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku referatem: Międzynarodowy Rok Lasów Organizacji Narodów Zjednoczonych wezwaniem dla Polski.
Dotychczasowe inicjatywy związane z drzewami papieskimi oraz wstępne założenia do III etapu nasadzeń drzew papieskich omówili: mgr Adam Polski prezes Towarzystwa Przyjaciół Fajsławic (jednocześnie organizator I krajowej konferencji oraz wydawca z niej książki pt.: „Przerwana konferencja”) i mgr inż. Lech Bukowski z Biura Nasiennictwa Leśnego w Warszawie, które to Biuro było inicjatorem i głównym realizatorem II etapu nasadzeń drzew papieskich z 8 ekotypami drzew z 6 gatunków, których nasiona pobłogosławił w czasie swojej pierwszej Pielgrzymki do Polski 26 maja 2006 roku na Placu Piłsudskiego w Warszawie Ojciec Święty papież Benedykt XVI.
Interesujący referat nt.: Cis pospolity - przeszłość, teraźniejszość, przyszłość wygłosił najlepszy bodaj obecnie w Polsce znawca tego gatunku dr inż. Grzegorz Iszkuło z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku. Referat na wyjątkowo wysokim poziomie merytorycznym wsparty był znakomitą prezentacją multimedialną.
Po tym referacie odbyła się dyskusja na temat zasadności ochrony ścisłej całego cisa pospolitego, w której wielu mówców wskazywało potrzebę zniesienia jej w stosunku do szyszkojagód pozyskiwanych na nasiona celem wyhodowania sadzonek w formach drzewiastych (bardziej przydatnych w leśnictwie od form krzewiastych uzyskiwanych ze zrzezów, choć i formy takie mogą powstawać z nasion). Dłuższe głosy w tej dyskusji mieli m.in.: mgr Adam Polski z Lublina, dr Grzegorz Iszkuło z Kórnika, mgr inż. Tomasz Szeszycki z nadleśnictwa Rokita RDLP w Szczecinie, dr Maciej Kuss z RDLP w Toruniu, mgr inż. Widzimir Grus z RDLP w Gdańsku.
Z uwagi na fakt, że zarówno wystąpienia okolicznościowe jak i referaty było prawie dwukrotnie dłuższe niż to pierwotnie planowano (przez to bardziej wartościowe) postanowiono o wygłoszeniu w pierwszym dniu konferencji jeszcze jednego referatu: dr Grażyny Szymczak i mgr inż. Ryszarda Sawickiego z Ogrodu Botanicznego UMCS na Sławinku z tematem: Drzewa zimozielone w Ogrodzie Botanicznym UMCS w Lublinie.
Po obiedzie w stołówce akademickiej część z zainteresowanych uczestników konferencji spoza województwa lubelskiego mogła zwiedzić Ogród Botaniczny UMCS, Katedrę Lubelską z cudownym obrazem M.B. Płaczącej, oraz Lubelskie Stare Miasto z Rynkiem Głównym i Zamek Lubelski.
Drugi dzień konferencji w Fajsławicach rozpoczął się występem artystycznym uczniów z klas V Szkoły Podstawowej w Fajsławicach którzy pod kierunkiem miejscowej katechetki mgr Agnieszki Czemerys przygotowali występ artystyczny na temat życia i pontyfikatu Ojca Świętego papieża Jana Pawła II w kontekście zbliżającej się beatyfikacji z wartościową uzupełniającą prezentacją multimedialną.
W wystąpieniach okolicznościowych które otworzył witając też gości i uczestników konferencji jej organizator mgr Adam Polski, głos zabierali mgr Marek Nowosadzki przewodniczący Rady Powiatu Krasnostawskiego, mgr inż. Adam Kornat zastępca dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie, mgr Waldemar Patyra ze Stowarzyszenia Przyjaciół Wilna i Ziemi Wileńskiej.
Część referatową rozpoczął mgr Adam Polski z BULiGL w Lublinie referatem: Cis pospolity w polskich lasach państwowych w świetle danych archiwalnych. Ilustracją do w/w referatu była prezentacja multimedialna oraz pokaz przykładowego przedwojennego elaboratu dla nadleśnictwa Starzawa we Lwowskiej Dyrekcji Lasów na lata 1935 -1944 (z załącznikami mapowymi), oraz wszystkich powojennych elaboratów również z załącznikami mapowymi dla nadleśnictwa Zamrzenica z obrębem Wierzchlas. Duże wrażenie na uczestnikach konferencji wywarło przeglądanie elaboratu dla Starzawy, zwłaszcza szczegółowość i rozległość opisów taksacyjnych lasu sprzed ponad 70 lat, lasów które dzisiaj przecina granica polsko – ukraińska, a po stronie polskiej wchodzą one do nadleśnictwa Bircza w RDLP Krosno.
Bardzo interesujący referat z prezentacją multimedialną na temat: Cis pospolity w nadleśnictwie Rokita wygłosił mgr inż. Tomasz Szeszycki nadleśniczy w/w nadleśnictwa, jednocześnie autor jedynej polskiej monografii o tym gatunku. Nadleśnictwo Rokita jest liderem w kraju jeśli chodzi o wprowadzanie cisa do podsadzeń i upraw, a największa w tym zasługa nadleśniczego, który jest najlepszym i najbardziej chyba w Polsce doświadczonym praktykiem w hodowli tego gatunku.
Założenia i przebieg regionalnego programu restytucji cisa pospolitego na terenie RDLP Toruń przedstawił w swojej prezentacji multimedialnej dr Maciej Kuss z Zarządu Biura RDLP w Toruniu, a zainteresowanie uczestników konferencji wywołały zagadnienia praktyczne związane z w/w projektem m.in.: gęstość sadzenia cisa - stwierdzono że wystarczy 5 x 5 m, oraz sposób pozyskiwania nalotów dla potrzeb hodowlanych.
Czwarty z prelegentów mgr inż. Jarosław Sęktas przedstawił referat: Arboretum Leśne w Sycowie im. prof. Stefana Białoboka na rzecz restytucji cisa pospolitego. Powyższe arboretum pozyskiwało m.in.: nasiona cisa z najstarszych ok. 700 – letnich owocujących w Polsce drzew cisa w klasztorze Cystersów koło Lubania Śląskiego, wyhodowało też sadzonki z nasion pobłogosławionych 5 lat temu przez papieża Benedykta XVI w Warszawie.
Załącznikiem do referatu i prezentacji multimedialnej był pokaz tych 5 – letnich sadzonek, z których dwie ofiarowane organizatorom konferencji wysadzone zostaną w 2013 roku podczas uroczystości upamiętniającej 150.tą rocznicę tragicznej bitwy pod Fajsławicami w Powstaniu Styczniowym.
W dalszej części konferencji Adam Polski przybliżył wstępny projekt jej wniosków końcowych, których ostateczna wersja uzależniona będzie od uzgodnień z J.E. ks. bp. dr Edwardem Janiakiem Krajowym Duszpasterzem Leśników oraz dr inż. Marianem Piganem Dyrektorem Generalnym Lasów Państwowych. Stwierdził, iż bez aktywnego udziału Lasów Państwowych w III etapie nasadzeń drzew papieskich, całe przedsięwzięcie będzie nie tylko utrudnione, ale przede wszystkim straci w sposób oczywisty na swojej zasadności. Dlatego będzie prosił Dyrektora Generalnego i kierownictwo Lasów Państwowych o włączenie się w akcję kontynuowania nasadzeń drzew papieskich, co w tym roku wiązać by się mogło zarówno z upamiętnianiem beatyfikacji Ojca Świętego Jana Pawła II jak i również obchodami Międzynarodowego Roku Lasów Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Po tym wystąpieniu odbyła się dyskusja z udziałem kilku osób, w której wszyscy wskazywali na bardzo trafną propozycję doboru cisa pospolitego (gatunku drzewa najbardziej długowiecznego w Polsce) do III etapu nasadzeń drzew papieskich, oraz życzyli wytrwałości i powodzenia w przeprowadzeniu tego przedsięwzięcia z udziałem wszystkich najważniejszych dotychczasowych podmiotów biorących udział w sadzeniu drzew papieskich.
Po obiedzie w stołówce szkolnej przekazano do wysadzeń towarzystwom regionalnym biorącym udział w konferencji, lokalnym grupom działania, księżom, KUL-owi oraz osobom indywidualnym 50 jodeł papieskich ekotypu krynickiego z certyfikatami ich pochodzenia świadczonymi przez Biuro Nasiennictwa Leśnego w Warszawie, a na jej zakończenie delegacja uczestników konferencji złożyła wieńce na mogiłach powstańców styczniowych poległych 24 sierpnia 1863 roku w jednej z najtragiczniejszych bitew Powstania Styczniowego znanej w historiografii jako bitwa pod Fajsławicami.
Patronat Honorowy nad organizowaną konferencją sprawował Marszałek Województwa Lubelskiego, a głównymi sponsorami konferencji byli: Województwo Lubelskie, Miasto Lublin, Powiat Krasnostawski, Lokalna Grupa Działania „Krasnystaw PLUS”.
Konferencja była nagrywana na video przez uczniów z Zespołu Szkół Leśnych im. Polskiego Towarzystwa Leśnego z Biłgoraja, a jej szczegółowy przebieg zawarty zostanie w przygotowywanym na 22 października 2011 r. wydawnictwie książkowym.
